Nu Four Data terug is van het European Liquid Gas Congress (ELGC), een van de belangrijkste Europese evenementen gewijd aan de gassector, komt een centrale vraag naar voren: hoe ziet een gasnetwerk er in 2025 uit? Het energielandschap evolueert snel en aardgas of vloeibaar gas speelt nog steeds een sleutelrol in de energiemix. De exploitatie, de distributie en het beheer ervan moeten nu echter worden afgestemd op prestatie-, energie-efficiëntie- en duurzaamheidsvereisten.

Op Europees niveau is de energietransitiestrategie gebaseerd op geleidelijke ontkoling. Dit houdt in dat de infrastructuur wordt gemoderniseerd, dat de operaties worden gedigitaliseerd en dat het beheer van veldgegevens wordt verbeterd. Het gasnetwerk staat centraal in deze transformatie.

Volgens een rapport dat de International Gas Union (IGU) in januari 2025 publiceerde, is de integratie van slimme technologieën in distributienetwerken essentieel om de klimaatdoelstellingen te halen en de regionale veerkracht te versterken(bron).

Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de uitdagingen van gas in 2025, de werking van een modern gasnetwerk en de rol van connected technologieën – in het bijzonder die ontwikkeld door Four Data – bij het verbeteren van het beheer, de veiligheid en de prestaties van deze vitale infrastructuren.

In 2025 blijft gas een centrale rol spelen in het mondiale energielandschap. Hoewel de energietransitie versnelt, blijft deze bron essentieel voor verwarming van woningen, industrieel gebruik en elektriciteitsopwekking. In Frankrijk zijn meer dan 10 miljoen huishoudens ervan afhankelijk, voornamelijk voor verwarming. Gas wordt beschouwd als een overgangsenergie omdat het minder CO2 uitstoot dan steenkool of stookolie en makkelijk inzetbaar is. Op korte termijn blijft het onmisbaar om de continuïteit van de energievoorziening te waarborgen.

Sinds de geopolitieke crisis van 2022 zijn de problemen met de voorzieningszekerheid toegenomen. Europa’s afhankelijkheid van Russisch gas is sterk in vraag gesteld, wat heeft geleid tot een gedwongen diversificatie van de invoerbronnen. Het gebruik van vloeibaar aardgas (LNG) is toegenomen, met een vermenigvuldiging van LNG-terminals aan de Europese kusten. Tegelijkertijd verandert de logica van transport en distributie door de opkomst van biogas en waterstof. Dit nieuwe landschap vraagt om een flexibeler netwerk, dat in staat is om variabele stromen en meerdere injectiepunten te beheren.

De opkomst van hernieuwbare gassen verstoort het traditionele evenwicht. Biomethaan, lokaal geproduceerd uit landbouw- of industrieel afval, gaat gepaard met sporadische en gedecentraliseerde injecties. Dit vereist dynamisch netwerkbeheer om productie en verbruik in vertraagde tijd in balans te brengen. Groene waterstof, dat kan worden gemengd met aardgas of puur kan worden gebruikt, voegt nog andere beperkingen toe: materiaalcompatibiliteit, drukbeheer en specifieke lekdetectie. Deze ontwikkelingen vragen om technische upgrades en verbeterde vaardigheden van operators.

Kostenbeheersing is een belangrijke doelstelling geworden. De gasprijzen zijn zeer volatiel, waardoor optimalisering van de gasstroom en vermindering van de verliezen van cruciaal belang zijn. Bovendien moeten operators voldoen aan nationale en Europese klimaatbeleidsdoelstellingen voor het verminderen van de koolstofvoetafdruk. Dit omvat het minimaliseren van methaanlekken – een bijzonder krachtig broeikasgas – en het verbeteren van de traceerbaarheid van groene gasstromen.

Een gasnetwerk is gestructureerd rond meerdere niveaus. Gastransport onder hoge druk wordt verzorgd door primaire pijpleidingen, die vaak landsgrenzen overschrijden. Deze pijpleidingen, beheerd door operatoren zoals GRTgaz of Teréga, maken het transport van grote hoeveelheden gas over lange afstanden mogelijk. Eenmaal geleverd aan verbruikscentra passeert het gas regelstations, die de druk verlagen voor aanpassing aan lokale distributienetwerken.

Deze secundaire netten, die werken op gemiddelde en vervolgens lage druk, worden beheerd door distributeurs zoals GRDF. Ze leveren rechtstreeks aan eindgebruikers – huishoudens, gemeenten en industrieën. Dit hiërarchische systeem maakt een flexibel beheer van het debiet mogelijk, terwijl de veiligheid en continuïteit van de dienstverlening gewaarborgd blijven.

Het gasnetwerk is afhankelijk van een reeks kritieke infrastructuur. Hieronder vallen drukreduceerstations die de gasdruk aanpassen, meetstations die geïnjecteerde en gedistribueerde volumes meten, sectieafsluiters om delen van het netwerk te isoleren voor onderhoud of incidenten, en druk-, temperatuur- en lekdetectiesensoren.

Deze componenten zijn onderling verbonden met geautomatiseerde regelsystemen die het hele netwerk bewaken. Bij anomalieën zoals overdruk, drukverlies of lekkage worden alarmen geactiveerd, zodat technici snel kunnen ingrijpen. Deze systemen zorgen ook voor de bewaking van de gaskwaliteit en de naleving van de distributienormen.

Om het gasnetwerk in goede staat te houden, is een combinatie van menselijk toezicht en geavanceerde technologieën nodig. Operators voeren regelmatig inspecties uit over land, door de lucht of ondergronds. Er worden lekdetectiecampagnes georganiseerd, soms met behulp van drones met infraroodsensoren. Ondertussen worden gegevens van sensoren en SCADA-systemen geanalyseerd om trends te detecteren en storingen te voorkomen.

Voorspellend onderhoud, mogelijk gemaakt door kruisverwijzingen tussen incidenthistorieken en vertraagde tijdmetingen, maakt ingrijpen mogelijk voordat storingen optreden. Dit vermindert serviceonderbrekingen, gasverlies en de kosten van noodreparaties.

Nu prestaties en flexibiliteit steeds belangrijker worden, gaan gasnetwerken steeds meer digitaliseren. De introductie van IoT-sensoren maakt het mogelijk om gedetailleerde gegevens te verzamelen over druk, temperatuur, vochtigheid en gassamenstelling. Deze gegevens worden via LPWAN-netwerken (zoals Sigfox of LoRaWAN) verzonden naar analyseplatforms.

Eenmaal verzameld kan deze informatie verwerkt worden door algoritmes om de druk dynamisch te regelen, storingen te voorspellen of stromen te optimaliseren op basis van verbruik. Dit vermogen om de netwerkactiviteiten continu aan te passen definieert het intelligente gasnetwerk van vandaag.

Four Data houdt zich volledig bezig met de modernisering van gasnetwerken. Als specialist in connected sensoren en beheerplatforms biedt het bedrijf oplossingen die zijn toegesneden op de specifieke eisen van de gassector. Met robuuste, ATEX-gecertificeerde technologie zijn de sensoren ontworpen om te werken in gevoelige omgevingen en tegelijkertijd betrouwbaarheid, nauwkeurigheid en veiligheid te garanderen.

Met de oplossingen van Four Data kunnen drukniveaus met vertraging worden bewaakt, afwijkingen of dalingen in intensiteit worden gedetecteerd en aangepaste waarschuwingen worden geactiveerd. Deze bewaking verbetert de anticipatie op incidenten en verlaagt de kosten voor onderhoudsrondes of ongeplande uitval.

Door een nauwkeuriger beheer van het gasnetwerk mogelijk te maken, helpt Four Data gasverliezen te verminderen, met name methaanlekken, en verbetert het de traceerbaarheid van gasstromen. Deze mogelijkheden zijn essentieel om aan de verwachtingen van de regelgevende instanties te voldoen en de integratie van hernieuwbare gassen in de bestaande infrastructuur te ondersteunen.

Dankzij gegevensanalyse kunnen operators ook debieten aanpassen, verschillende gebruiksscenario’s simuleren en externe parameters zoals het weer of de voorspelde vraag integreren. Deze operationele intelligentie vergroot de veerkracht van de infrastructuur.

Een belangrijke trend aan de horizon is de hybridisering van netwerken. Het gasnetwerk van de toekomst moet aardgas, biogas, waterstof en mogelijk andere groene gassen kunnen transporteren. Hiervoor moeten materialen worden aangepast, veiligheidsprotocollen worden geactualiseerd en monitoringinstrumenten worden verbeterd. Investeringen in compatibiliteitsonderzoek en dynamische regelsystemen zullen essentieel zijn.

Gegevens worden een strategisch bedrijfsmiddel. Netwerkbeheerders zullen steeds meer vertrouwen op voorspellende analyses om de doorstroming te optimaliseren, incidenten te voorkomen, de druk te moduleren of de vernieuwing van apparatuur te plannen. De mogelijkheid om gecontextualiseerde en beveiligde gegevens te gebruiken zal een belangrijke differentiator worden.

De Europese en nationale regelgeving zal zich blijven ontwikkelen om nieuwe gassen toe te laten, emissies te beperken, de veiligheid te verbeteren en de markt te structureren. Netwerkbeheerders moeten wendbaar blijven om aan deze veranderende eisen te voldoen met behoud van hoge servicenormen. Verbonden technologieën en partners zoals Four Data zullen cruciaal zijn om deze uitdagingen aan te gaan.

Het gasnetwerk van 2025 staat op een kruispunt. Als pijler van de energiezekerheid en speler in de energietransitie moet het robuustheid, flexibiliteit en intelligentie combineren. De uitdagingen zijn talrijk, maar de technologische oplossingen om ze aan te gaan bestaan al. Four Data is een van de hoofdrolspelers in deze transformatie en biedt infrastructuurbeheerders de tools die nodig zijn voor geoptimaliseerd, duurzaam en veerkrachtig gasnetwerkbeheer.

Bezoek onze pagina over gas.